De transformatie van een traditionele organisatie naar een (méér) digitaal getransformeerde organisatie gaat in drie fasen. Hieronder de kenmerken van organisaties in de drie fasen van digitale transformatie. Bekijk het digitaal transformatie model van Marco Derksen.
Digitaal transformatie model – Marco Derksen
Digitaal Transformatie Model
De drie fasen van digitale transformatie
Marco Derksen beschreef in zijn digitaal transformatie model de drie fasen van traditioneel, via gedigitaliseerd naar een disruptief digitaal getransformeerde organisatie. Lees over de drie fasen in het digitale transformatie model hieronder.
Fase 1.0
Traditioneel aangestuurd
Traditionele, hiërarchisch aangestuurde organisaties bevinden zich in de 1.0-fase. Ze hebben vaak een structuur van strikt van elkaar gescheiden divisies en afdelingen en een top-down aansturing. Als ze al gebruik maken digitale hulpmiddelen, doen ze dat op een traditionele, eenzijdige manier.
Mensen werken in vaste teams, vaak op een eigen werkplek en hebben een strikt omschreven functieprofiel en takenpakket. Het gebruik van social media en andere digitale hulpmiddelen is gebonden aan strenge protocollen en procedures. Mensen weten precies waar ze aan toe zijn: van hun vaste plek bij het raam tot en met de inhoud van het kerstpakket. Van hun periodieke verhoging tot en met hun loopbaanperspectief.
Fase 2.0
Overgangsfase van traditioneel naar digitaal
Organisaties die op weg naar de 2.0-fase zetten digitale hulpmiddelen actief in, maar houden nog deels vast aan de traditionele organisatiestructuur. Wellicht gebruiken ze digitale hulpmiddelen om te kunnen experimenteren met zelfsturende teams of de matrixorganisatie, waarbij de hiërarchische en functionele aansturing van mensen uit elkaar is getrokken. Ze werken aan een nieuw businessmodel, maar zijn nog niet zover dat ze de oude patronen volledig kunnen loslaten.
Frictie en tweedeling
In deze overgangsfase kan er een tweedeling ontstaan tussen mensen die alles bij het oude willen laten en mensen die vooruitkijken en op zoek zijn naar vernieuwing. Binnen een team kan hierdoor frictie onderling ontstaan tussen mensen die bang zijn voor veranderingen en mensen die juist met volle kracht vooruit willen. Ook zorgen experimenten zoals de matrixorganisatie intern vaak voor grote verwarring en miscommunicatie. Fase 2.0 is vlees noch vis en daarom niet houdbaar op de lange termijn.
ING is een voorbeeld van een bedrijf dat is begonnen vanuit de 1.0-situatie de stap naar 2.0 heeft gezet en nu volop bezig is om zich verder te ontwikkelen richting 3.0. Amazon en Bol.com zijn bedrijven die zijn begonnen als 2.0-organisatie, maar de volledige stap richting 3.0 nog niet hebben voltooid.
Fase 3.0
Radicale omslag naar digitale transformatie
De digitale transformatie is compleet als organisaties erin slagen om de derde fase te bereiken door een radicale omslag te maken. Dit zijn vaak zogenaamde disruptieve bedrijven: organisaties die hebben gebroken met de oude conventies in hun markt en gebruikmaken van de laatste digitale technieken en nieuwe verdien- en organisatiemodellen. Ze worden ook wel ‘exponentiële organisaties’ genoemd omdat ze vaak tien keer beter, sneller en goedkoper zijn dan hun concurrenten.
Agile en/of zelfsturend
Ze werken fundamenteel anders, bijvoorbeeld met zelfsturende, flexibele teams zonder managers of HR-managers. Dat is mogelijk dankzij de nieuw digitale hulpmiddelen. Ze laten de oude structuren los en vormen een open netwerkorganisatie. Contacten met de buitenwereld zijn wederzijds en rechtstreeks. Mensen zijn gelijkwaardig aan elkaar en krijgen de kans om hun ideeën te realiseren en zich te ontwikkelen.
Nederlandse voorbeelden van bedrijven die als 3.0-organisatie werken zijn: Coolblue, Voys, Ayden en Buurtzorg.
Mammoettankers en speedboten
Gemakkelijk is deze laatste stap zeker niet: zeker niet als een organisatie is begonnen in de 1.0-fase. Daarom kiezen sommige, vaak logge organisaties (mammoettankers) er soms voor om de omslag naar 3.0 plaats te laten vinden buiten de poort door middel van kleine, dedicated teams, de zogenaamde speedboten zoals Menno Lanting deze noemt in zijn boek ‘Olietankers en Speedboten“.
Zo startte Essent, ver van het hoofdkantoor, EnergieDirect op en heeft Aegon, geheel buiten de organisatie, de volledige online bank KNAB (‘de bank van morgen’) opgestart.
Netwerkorganisaties vormen de voorhoede
De voorhoede van de 3.0-organisaties wordt gevormd door zelfstandige professionals die samenwerken binnen een netwerk en intensief en gebruikmaken van elkaars expertise en contacten. Deze professionals hebben het voordeel dat ze niet worden belemmerd door een bestaande organisatie die lastig van koers kan veranderen.
Wat is digitale transformatie?
Wat is digitale transformatie? Digitale transformatie verwijst naar het proces waarbij een organisatie haar traditionele werkwijze en processen omzet naar een meer digitale en technologiegedreven aanpak. Lees over wat digitale transformatie is.
Hulp bij ontwikkelen strategie digitale transformatie
De hulp van digitale transformatie is van cruciaal belang voor organisaties die streven naar een meer geavanceerde digitale omgeving. De transformatie naar een digitaal getransformeerde organisatie verloopt in drie fasen.
In de eerste fase is het essentieel om een duidelijke strategie en visie te ontwikkelen voor de digitale transformatie. Dit omvat het identificeren van de belangrijkste doelen en het bepalen van de benodigde middelen en technologieën.
Vervolgens, in de tweede fase, is het belangrijk om de juiste digitale tools en platforms te implementeren die aansluiten bij de strategie. Dit omvat het upgraden van bestaande systemen en processen, evenals het introduceren van nieuwe technologieën zoals kunstmatige intelligentie en big data-analyse.
Tot slot, in de derde fase, is het cruciaal om een cultuur van digitaal denken en innovatie te bevorderen binnen de organisatie. Dit omvat het stimuleren van samenwerking en het bouwen aan een lerende wendbare organisatie.
Digitale strategie ontwikkelen
Een belangrijk onderdeel van de digitale transformatie is het ontwikkelen van een digitale strategie. Upstream begrijpt dat organisaties in drie fasen naar een meer digitaal getransformeerde organisatie gaan. Wij helpen met het ontwikkelen van een digitale strategie.
Boeken Digitale Transformatie
Boeken over digitale transformatie kunnen je helpen bij het ontwikkelen van een strategie voor digitale transformatie van jouw organisatie. Bekijk de Top 25 boeken over digitale transformatie.
