Burgerparticipatie gaat digitaal. Disruptie door lockdown
Over digitaal vergaderen en op afstand werken is al veel geschreven. Platformen als Zoom, Skype, Teams, Google Meet en dergelijke maken het voor een groot deel van werkend Nederland mogelijk om, ondanks de lockdown, door te werken. Tot verbazing van velen werd deze manier van werken snel, en op grote schaal, geadopteerd. Ook in de vorm van digitale participatie met inwoners.
Digitale communicatie in gemeenten
In het verleden stuitten gemeenten vaak op het gegeven dat slechts een handvol inwoners op participatieavonden kwam opdagen. Tijden zijn veranderd, mensen zijn op brede schaal digitaal met elkaar verbonden en dat biedt uiteraard ook nieuwe mogelijkheden voor burgerparticipatie. Los van aanvankelijke onwennigheid en watervrees, wordt ook digitale communicatie (en participatie) met groepen inwoners door gemeenten meer en meer ingezet.
(Digitale) burgerparticipatie in de praktijk
Ik maak onderdeel uit van een groep specialisten op het gebied van (burger)participatie. We zetten bij onze projecten verschillende modellen in waarbij fysiek en digitaal gezamenlijk, een belangrijke rol spelen. De basisgedachte bij onze aanpak is dat we zoveel mogelijk stakeholders willen betrekken bij de participatieprojecten. Dat hebben we o.a. toegepast in de gemeente Overbetuwe.
Driel, Valburg, Slijk-Ewijk en Randwijk, klinkende namen van dorpen in de gemeente Overbetuwe, die alle vier hoognodig een nieuw bestemmingsplan moesten krijgen. Uitgangspunt van de gemeente Overbetuwe was dat de vier aan de slag zouden gaan met een eerder beproefde, innovatieve methode. Onder andere de kernen Zetten en Hemmen zijn hen hiermee succesvol voorgegaan.
Samen met de inwoners van de dorpen Driel, Valburg, Slijk-Ewijk en Randwijk gingen we aan de slag. Aan de hand van een viertal overkoepelende thema’s: buitenruimte, economie, maatschappelijk en wonen, vroegen we aan de bewoners om te komen met stellingen. Stellingen waarmee duidelijk zou worden waarover men van mening verschilde of waarover juist overeenstemming bestond.
Fases in participatie
Zowel fysiek als op het digitaal platform ‘OnsOverBetuwe.nl‘ (dat ondersteund wordt door mijnbuurtje.nl), gingen de inwoners van de vier dorpen met elkaar in discussie. Eerst werden de stellingen fijn geslepen zodat ze eenduidig werden. Vervolgens werd er gestemd. Alle stellingen die op 75% of meer van de inwoners konden rekenen zouden in het nieuwe bestemmingsplanworden opgenomen.
De slotfase bestond uit het organiseren van een fysieke bijeenkomst met een grote groep inwoners. Tijdens deze bijeenkomst zou worden gepoogd om een deel van de stellingen die de 75% niet (of net niet) gehaald hadden zodanig te herformuleren dat ze alsnog een plek in het bestemmingsplan zouden krijgen.
Een paar dagen voordat de laatste fase zou plaats vinden gooide Corona roet in het eten. Nederland ging, samen met een groot deel van de wereld, op slot.
Fysiek bij elkaar komen zat er de komende maanden niet in en ons project leek ten dode opgeschreven. Gelukkig bestond er, na enig brainstormen, een oplossing die effectief en innovatief bleek te zijn.
Webinar platform
Om de betrokkenen toch bij elkaar te brengen, en te komen tot een afrondingsslag, hebben we een webinar-platform ingezet met beelden vanuit – naar schatting – rond de 20 tot 30 huiskamers per dorp. Dat niet alleen, we lieten ook een presentator live het gesprek met hen voeren.
Tijdens de twee dagen hebben we de inwoners van de vier dorpen gevraagd om op deze manier te discussiëren over de stellingen. Dit onder de bezielende leiding van de presentator Frank du Mosch en Joris Grob, de specialist van de gemeente.
Streaming digitale participatie met inwoners
We hebben het streaming beeld van het webinar platform (met de inwoners) ingebed in een televisie-setting (vanuit een kleine studio). Hierin voerde de presentator zowel het gesprek met de deskundige van de gemeente als met de ‘aanwezige’ inwoners. Hij daagde hen uit om de stellingen te herformuleren.
Door de inbreng van alle aanwezigen werd een deel van de stellingen aangepast waardoor ze alsnog meegenomen konden worden naar het nieuwe bestemmingsplan.
Last but not least. Vrijwel unaniem vonden de deelnemers/inwoners van Driel, Valburg, Slijk-Ewijk en Randwijk het leuk en zinvol om op deze wijze mee te doen aan het participatieproject. Wie had dat durven denken van digitale participatie met inwoners!
Iedereen – jong en oud – is in de afgelopen tijd gewend geraakt aan de nieuwe, onderlinge communicatieplatformen. Dat we daardoor, op een hele innovatieve manier, inwoners van de gemeente Overbetuwe onderdeel konden laten uitmaken van digitale burgerparticipatie in de laatste fase van het participatieproject had niemand gedacht.
