PropTech, digitale transformatie van vastgoed
Menno Lammers, oprichter van PropTechNL, nam op dinsdag 24 april de bezoekers van de 32e editie van Media Villa Arnhem mee met de digitale ontwikkelingen en digitale transformatie van de wereld van huizen, kantoren en steden, ook wel PropTech geheten. In deze blog de hoofdpunten van zijn verhaal over de digitale en maatschappelijke ontwikkeling van vastgoed.
Wat is PropTech?
PropTech is een samenstelling van de woorden: Property + Technology en wordt als volgt beschreven:
PropTech is een term die verwijst naar technologische toepassingen die het ontwerpen, bouwen, gebruiken, waarderen, (ver)huren, (ver)kopen en beheren van gebouwen optimaliseren of vernieuwen.
Menno Lammers neemt de bezoekers eerst mee in de getallen van de vastgoedsector. Hij schetst een beeld van de enorme waarde (228 triljoen dollar) en het feit dat 70% van de assets ter wereld vastgoedobjecten betreffen.
Het belang van PropTech wordt mede onderstreept door organisaties als United Nations en het World Economic Forum, die zich zorgen maken over zowel de huisvesting van de groeiende wereldbevolking, duurzaamheidsdoelstellingen als ook de technologische tweedeling in de maatschappij.
De vraag speelt mondiaal of we betaalbare huizen en gezonde werkomgevingen kunnen maken met nieuwe technologie en tevens ook kunnen bijdragen aan klimaatdoelstellingen. In Nederland is men recent gestart met de klimaattafels, met een speciale klimaattafel over de ‘gebouwde omgeving‘ o.l.v. Diederik Samson.
PropTech is volgens Menno Lammers niet nieuw, echter momenteel meer en meer in de aandacht omdat PropTech sociale innovaties, technische innovaties, product innovaties en nieuwe business modellen combineert, voor het oplossen van maatschappelijke vraagstukken rondom wonen, leven en werken.
Momenteel zijn er meer dan 25 plekken (hubs) waar accellerators bezig zijn met PropTech. In Australië en VS noemt men PropTech Real Estate Technology. KPMG verwacht dat investeringen in PropTech in 2020 ruim 20 biljoen dollar zal bedragen.
Van trage stenen naar wendbare bits
Volgens Menno Lammers is Funda één van de eerste PropTech bedrijven. Funda presenteert sinds 2001 het aanbod van woonhuizen, kantoren (fundabusiness.nl) en agrarisch vastgoed (fundalandelijk.nl) via internet. Een ander voorbeeld is WeWork, een wereldwijd netwerk met ruim 220 werkruimtes met een missie om organisaties en mensen samen te laten groeien. WeWork is een grote investeerder en heeft onlangs zijn Chinese ‘rivaal’ NakedHub China overgenomen.
Grote bedrijven huren steeds meer organisaties als WeWork en Spaces in om facilitaire zaken te regelen. Met elkaar worden bijvoorbeeld de eerste 2 kantoorlagen ingericht als ‘Spaces’ met co-working mogelijkheden. In Nederland zien wij dat Microsoft haar kantoor ‘The Outlook’ op Schiphol ombouwt tot een Smart Building en een deel van het kantoor openstelt voor anderen, zodat een creatieve broedplaats kan ontstaan.
Ook Airbnb staat op het lijstje van PropTech-bedrijven, terwijl het geen eigen gebouwen in bezit heeft. Via het platform maakt Airbnb het echter mogelijk om deelverhuur van huizen te organiseren en hebben ze hiermee een grote impact op de hotelwereld, die van oudsher veel vastgoed bezit. Daarnaast is er rond Airbnb een heel ecosysteem ontstaan rondom bijvoorbeeld schoonmaak en onderhoud.
Smartcity met smartbuildings en smart…
De stad is een complex systeem met veel bestaande gebouwen. In diverse steden is men bezig om te ontwikkelen naar een Smartcity, oftewel een slimme stad waarbij informatietechnologie en het ‘internet der dingen’ (IoT) gebruikt worden om de stad te beheren en te besturen. Om de vernieuwing in beeld te brengen laat Menno Lammers zien dat er wordt gewerkt met hologrammen. Zo worden hele steden virtueel gemaakt en worden steden in Lego nagebouwd.
Project Sidewalk Toronto
Een van de projecten die Menno Lammers speciaal uitlicht is het project Sidewalk Toronto, een samenwerking tussen het ‘Waterfront Toronto’ en ‘Alphabet’s Sidewalk Labs’ om samen een nieuw deel van de stad Toronto te bouwen met speciale wegen voor zelfrijdende bussen, sensoren die de energievoorziening in de gaten houden en bijv. bezorg-robots die via ondergrondse tunnels op locatie aankomen. Aan de waterkant van Toronto mag Sidewalk Labs, een zusterbedrijf van Google die de prijsvraag won die door Waterfront Toronto was uitgeschreven, een wijk vol met technologische innovatie gaan ontwikkelen.
Begin februarie 2018 lanceerde Sidewalks Labs ‘Coord“, een cloud-based platform voor het integreren van de vele verschillende mobiliteitsdiensten, als fietsdelen, autodelen, parkeerinformatie en ook de meer traditionele vervoersdiensten als het openbaar vervoer. Coord geeft ontwikkelaars toegang tot gestandaardiseerde en lokale data over parkeerplaatsen, dienstregelingen, beschikbare ruimtes en meer.
Het is overigens niet vreemd dat Sidewalk Labs mobiliteit en vervoer in de stad wil coördineren. Zelfrijdende auto’s en bussen hebben straks een groot effect op de stad. Er is minder ruimte nodig voor auto’s, voor bezorgen, voor parkeren en dat biedt mogelijkheden voor stads- en gebouwontwikkeling.
Helmond Brainport District
In het rijtje van Toronto past ook Helmond, waar de gemeente Helmond en partners het Brainport Smart District samen met bestaande, maar vooral ook toekomstige bewoners wil ontwikkelen. Het wordt een wijk waar iedereen kan en wil wonen. Nieuwe, slimme inzichten en technologie worden geïntegreerd tot een duurzame, sociale en aantrekkelijke woonomgeving.
Naast steden en wijken worden er ook diverse innovaties toegepast in bijv. vliegvelden. Zo maakt Schiphol sinds 2016 al veel gebruik van sensoren en data.
Innovatieve toepassingen op werkplekniveau
Volgens Menno Lammers verblijven we 85 tot 90% van onze tijd in gebouwen. Met innovatieve en technologische toepassingen kunnen we dit verblijf verbeteren. Door o.a. het toepassen van sensoren in gebouwen, kunnen we zaken als luchtkwaliteit, bezetting, gebruik, onderhoud, schoonmaak, uitstoot, etc. in kaart brengen en hierop acteren. Een ‘gezond’ gebouw is goed voor de productiviteit en zorgt voor ‘healthy workers’ en voor minder vervuiling. In Amsterdam staat het groenste gebouw van de wereld; The Edge. Een gebouw met meer dan 30.000 sensoren en het lijkt méér op een grote computer dan een gebouw.
Overigens zijn het niet alleen sensoren waarmee je verbetering van de woon- en werkomgeving kunt bereiken, maar kun je gebouwen met veel meer met planten inrichten en bijv. met 9 planten die lucht zuiveren (biofillisch ontwerp).
Woonpaspoort voor huurders van woningcorporaties
Eén van de voorbeelden van bedrijven die inspelen op de digitalisering en digitale transformatie in de vastgoedsector is Qii (spreek uit ‘key’). Rutger van Hulzen van Qii zat in de zaal en gaf een korte toelichting hoe hij met Qii als doel heeft om de woonbehoefte van huurders en kopers te vervullen via het Qii-platform en dat in samenwerking met makelaars en woningcorporaties.
Zo ontwikkelden Qii een woonpaspoort of huurderspaspoort met klantdata. Onlangs is Qii een samenwerking aangegaan met de volledig digitale woningcorporatie Qlinker, onderdeel van Mitros. Technisch is het met het platform van Qii mogelijk om ‘van kandidaat naar een ondertekende huurovereenkomst’ in 3 minuten te gaan.
Privacy verus gebruikersgemak?
Bij de ontwikkeling van toepassingen op werkplekniveau, in slimme gebouwen, slimme wijken en slimme steden speelt data een grote rol. Door bijvoorbeeld het verzamelen van data via sensoren, door uitwisseling van data met andere partijen en samenvoegen van data kunnen verhuurders, vastgoedeigenaren, projectontwikkelaars, werkgevers en stadsbesturen meer over de gebruikers van de ruimten te weten komen. In hoeverre willen gebruikers hun data “afstaan”? Menno Lammers vroeg de bezoekers in de zaal een keuze te maken tussen privacy en gebruiksgemak. Het merendeel koos voor gebruiksgemak boven privacy.
Media Villa Arnhem Gemist?
Media Villa Arnhem gemist? Check hier alsnog: Menno Lammers over PropTech en innovaties in vastgoed bij Media Villa Arnhem op 24 april 2018.
Video interview Menno Lammers door Media Villa Arnhem
Volg ook de Facebookpagina van Media Villa Arnhem
4 reacties
Via de nieuwsbrief van Wouter van Noort kwam ik een nieuw artikel tegen over Project Sidewalk Toronto: https://www.economist.com/news/business-and-finance/21741476-torontos-run-down-quayside-area-will-have-snow-melting-pavements-package-delivery (Engelstalig – 3 mei 2018)
Eerder schreef Wouter van Noort in NRC een artikel dat de Googles ‘droomstad’ een nachtmerrie kan worden: https://www.nrc.nl/nieuws/2017/10/30/googles-droomstad-kan-een-nachtmerrie-worden-13756647-a1579249 (Nederlandstalig – 30 okt. 2017)
[…] zullen zich online moeten oriënteren en online winkels maken de sprong naar offline. Vind een optimale integratie van alle nieuwe manieren van winkelen, online én […]
Tristan Lavender ging een week naar de ‘City of the Future” Sondo in Zuid-Korea. Lees zijn verslag over Sondo en bekijk zijn prachtige foto’s op: https://www.tristanlavenderphotography.com/a-week-in-the-city-of-the-future/
The end of the smart city? Lees een update van smart city Toronto https://www.technologyreview.com/2022/06/29/1054005/toronto-kill-the-smart-city/