Iedereen kent de bekende voorbeelden: Uber, Amazon, Airbnb, Spotify. Maar ook in Nederland hebben we onze eigen ‘disruptors’, zoals het Amsterdamse betaalbedrijf Adyen en Buurtzorg, de thuiszorgorganisatie van Jos de Blok.

Disruptief en exponentieel

Allemaal disruptieve bedrijven die hebben gebroken met de oude conventies in hun markt. Door maximaal gebruik te maken van de laatste digitale technieken en nieuwe verdien- en organisatiemodellen. Dit soort partijen worden ook wel ‘exponentiële organisaties’ genoemd omdat ze doorgaans 10 keer beter, sneller en goedkoper zijn dan hun concurrenten.

Wat is digitale transformatie?

Allemaal leuk en aardig, maar wat kunnen of moeten ondernemers hiermee? Delta Lloyd ging te rade bij Marco Derksen, die ruim 20 jaar ervaring heeft op het gebied van technologie, innovatie en (digitale) media. Lees hieronder het interview voor ‘Denk in Doen’ met Marco Derksen over wat digitale transformatie is.

Is jouw bedrijf al 3.0? Digitale transformatie in de praktijk

14 november 2017

Big data, robotica, articial intelligence, internet of things… de wereld wordt met de dag digitaler. Maar hoe speel je hierop in als ondernemer? En wanneer stap je in? We vragen het aan Marco Derksen, strategisch adviseur en docent op het gebied van digitale transformatie.

Iedereen kent de bekende voorbeelden: Uber, Amazon, Airbnb, Spotify. Maar ook in Nederland hebben we onze eigen ‘disruptors’, zoals het Amsterdamse betaalbedrijf Adyen en Buurtzorg, de thuiszorgorganisatie van Jos de Blok. Allemaal disruptieve bedrijven die hebben gebroken met de oude conventies in hun markt. Door maximaal gebruik te maken van de laatste digitale technieken en nieuwe verdien- en organisatiemodellen. Dit soort partijen worden ook wel ‘exponentiële organisaties’ genoemd omdat ze doorgaans 10 keer beter, sneller en goedkoper zijn dan hun concurrenten. Allemaal leuk en aardig, maar wat kunnen of moeten MKB-ondernemers hiermee?

Uit de MKB Online Monitor 2017 blijkt dat zij nog lang niet massaal overtuigd zijn van het belang van digitale transformatie. Maar liefst 45% zegt weinig waarde te hechten aan verdere digitalisering en de inzet van online marketing, terwijl 76% van de Nederlanders producten en diensten online afneemt. We gaan te rade bij Marco Derksen, die ruim 20 jaar ervaring heeft op het gebied van technologie, innovatie en (digitale) media. Hij is o.a. oprichter van adviesbureau Upstream en marketingblog Marketingfacts. Bovendien is hij als docent betrokken bij de postacademische leergang Leiderschap bij digitale transformaties en de post-hbo opleiding Digital Business Transformation aan de HAN.

Wat is digitale transformatie precies?

Bij deze vraag begint Marco, groot fan van modellen, meteen het 7i netwerkmodel te tekenen: “We zijn vanuit het (traditionele) 1.0-tijdperk door digitalisering in de afgelopen decennia in het (online) 2.0-tijdperk beland. We hebben bestaande processen en assets online gebracht, maar in principe zijn de organisatie- en businessmodellen niet of nauwelijks veranderd. Door met name mobiel en sociale media, maar ook nieuwe technologische ontwikkelingen als artical intelligence, virtual reality en internet of things, zien we dat de grenzen tussen werk en privé, tussen afdelingen en tussen organisatie en markt aan het verdwijnen zijn. Dit vraagt om nieuwe organisatie- en businessmodellen. Deze stap naar 3.0 (connected, daar waar online en ofine ook samenkomen) noem ik digitale transformatie.

Wat betekent 3.0 concreet voor ondernemers?

Marco: “In de afgelopen jaren hebben veel organisaties hun processen en diensten gedigitaliseerd waardoor alles effectiever en efficiënter is geworden. Maar vaak is dit door een aparte afdeling gedaan en is er verder niks veranderd op organisatieniveau. De volgende stap is dat organisaties zich echt opnieuw moeten uitvinden en zich fundamenteel anders gaan organiseren. Dan gaat het bijvoorbeeld om compleet andere verdienmodellen, gedeelde kosten- en inkomstenstructuren en platte, zelfsturende organisatiestructuren. Het is alleen een kwestie van tijd voordat iemand in jouw branche dit oppakt. En dan moet je als ondernemer wel snel mee veranderen om in de markt te blijven. Veel klassieke organisaties zijn hier nog helemaal niet mee bezig en hebben geen idee wat er op hen afkomt.”Mensen raken gewend aan snelheid en gebruiksgemakWaarom veranderen?

Als we vragen naar de belangrijkste trends, noemt Marco big data en algoritmes, internet of things, mobiele technologie, sociale media, articial intelligence en blockchain: “Dat zijn op dit moment wel de belangrijkste maar de lijst groeit natuurlijk alleen maar. Deze nieuwe technologieën worden sneller omarmd door commerciële bedrijven dan de non profit sector. Toch raken mensen gewend aan snelheid en gebruiksgemak, dus voor elke organisatie wordt de druk steeds hoger om aan deze norm te voldoen. Eigenlijk zou je regelmatig een scan van je bedrijf moeten doen op deze thema’s en kijken wat relevant is voor jouw organisatie. Juist MKB-bedrijven kunnen makkelijker instappen omdat ze wendbaarder zijn dan grote corporates. En de instapkosten zijn best laag.

Praktische voorbeelden

We vragen Marco om een paar voorbeelden uit te werken. Wat zou een webshop in oorbellen kunnen doen? “Je zou je producten kunnen aanbieden via een grote online retailer als Amazon of Alibaba en je vervolgens helemaal richten op een nichemarkt binnen oorbellen.” En hoe zit het met een cv-ketel installatiebedrijf? “In de oude wereld komt dit bedrijf elk jaar langs om de cv-ketel te checken. In de nieuwe wereld van internet of things geeft het apparaat via een sensor door wanneer deze onderhoud nodig heeft of moet worden vervangen.” En tot slot, een zakelijk dienstverlener zoals een communicatiebureau? “In de nieuwe wereld zullen bureaus en freelance specialisten op een andere manier gaan samenwerken als netwerkorganisatie. Bureaus worden kleiner en halen niet meer alle specialistische kennis in huis. Met de nieuwste project- en communicatietools zoals Slack en Asana werken ze samen met hun netwerk aan projecten.”Het gaat vooral om visie, persoonlijk leiderschap en communicatie

Hoe krijg je dat voor elkaar in je bedrijf?

Net zo belangrijk als het waarom en wat is het hoe: hoe organiseer je digitale transformatie en hoe krijg je iedereen mee in je organisatie? “Dat is volledig afhankelijk van de organisatie, er is helaas geen gouden formule voor.” antwoord Marco. “Het gaat vooral om visie, persoonlijk leiderschap en communicatie. Je moet je visie kunnen overbrengen zonder dat je medewerkers zich bedreigd voelen hun baan kwijt te raken. De grote vraag is sowieso of je van binnenuit kunt transformeren of eigenlijk alleen buitenom door buiten de huidige organisatie iets nieuws te starten. Mijn ervaring bij grote verandertrajecten is dat het grootste struikelblok de cultuur en mindset van mensen is. Ik begin er daarom steeds meer aan te twijfelen of grote transformaties wel mogelijk zijn van binnenuit.”