Eerste golf van digitale transformatie

In de eerste golf van digitale transformatie zien we voorbeelden die de wereld van muziek, fotografie en videoverhuur behoorlijk op zijn kop zetten:

• Muziek: iTunes, mp3, spotify
• Fotografie: digitale fotografie en fotografie met je telefoon (Kodak)
• Videoverhuur: on demand videoverhuur (videotheek)

Tweede golf van digitale transformatie

In de tweede golf van digitale transformatie zijn we voorbeelden die de wereld van print, kranten, uitgevers, rekrutering, travel en TV flink op zijn kop zetten:

• Travel & Vervoer: Booking.com, Uber, AirBnB
• TV: Netflix
• Rekrutering: Linkedin
• Print: Blendle, Buzzfeed

Derde golf van digitale transformatie

In de volgende, derde, golf van digitale transformatie wordt o.a. de automobielindustrie, bankwezen, verzekeringen en onderwijs geraakt:

• Financieel: Bitcoin, Bunq
• Verzekeringen: Lemonade, Smart Contracts voor onderling verzekeren
• Auto-industrie: Tesla, zelfrijdende auto’s, Snappcar, autodelen
• Onderwijs: Massive Open Online Courses (Mooc’s), Lynda.com (micro-learning)

Bron: Digital Transformation (nieuwe editie, 2016) – Jo Caudron en Dado van Peteghem 

Digitale transformatie voorbeelden

The squads en tribes van ING

ING is een voorbeeld van een van oorsprong traditionele organisatie die zicht ontwikkelt richting de 3.0-fase. Het bedrijf maakt al jaren gebruik van online-technologieën, maar heeft in 2015 de radicale omslag gemaakt naar een andere manier van werken: the ING Way of Working. Niemand heeft er nog een vaste plek of bepaalde functie. Iedereen werkt in een squad: een zelfsturende, autonome eenheid die zelf de eindverantwoordelijkheid draagt voor een specifieke opdracht. Collega’s vanuit verschillende disciplines werken samen om die opdracht uit te voeren. Na afloop wordt de squad ontbonden en gaan de leden in een andere squad aan het werk. Squads vallen onder een groter geheel: de tribe, die op dezelfde manier werkt.

Voys: een bedrijf zonder bazen

De Groningse telecomaanbieder Voys is een bedrijf dat al vroegtijdig de digitale transformatie heeft omarmd. Dit bedrijf wilde dat alle medewerkers met en voor de klant zou werken en besloot al in 2012 om de gelijkwaardigheid met de klant en onderling te verankeren in de organisatie. Voys heeft dus geen managers en functies. Medewerkers bepalen zelf wat ze doen en hoe ze het beste uit zichzelf kunnen halen. Een lean besturingssysteem helpt hen daarbij.

De dorpen van Alibaba

Internationaal laat het Chinese internetplatform Alibaba laat zien hoe je met behulp van digitale mogelijkheden kleine gemeenschappen kunt verbinden met klanten over de hele wereld. In China leven complete dorpen van de productie en verkoop via Alibaba. Lokale gemeenschappen vormen een netwerk dat via Alibaba omzet behaalt. Zo laat de digitale transformatie grenzen verdwijnen en maakt het nieuwe businessmodellen mogelijk maakt.

Voorbeelden internationale 3.0 bedrijven

Relatief nieuwe bedrijven die hun businessmodel zijn begonnen op basis van de online mogelijkheden van het internet maken de stap van 2.0 naar 3.0 vaak sneller dan traditionele organisaties die zich nog moeten ontworstelen aan fase 1.0.

Bekende voorbeelden zijn internationale nieuwkomers als Spotify, Netflix, Booking.com, AirBnB en Uber. Deze disruptieve organisaties vormen netwerken die internationaal opereren en volledig gebruik maken van alle digitale technologieën die tot hun beschikking staan. En daarmee houdt het niet op: juist bedrijven die de transformatie volledig doorlopen maken slim gebruik van zowel online als offlinekanalen. Zo richt AirBnB zich al lang niet meer alleen op het aanbod van accommodaties, maar op beleving op locatie.

Voorbeelden van organisaties halverwege 3.0

Amazon en Bol.com hebben de 2.0-fase al lang bereikt, maar ze hebben hun digitale transformatie nog niet volledig voltooid. In feite bevinden ze zich halverwege fase 3.0. Deze bedrijven maken wel gebruik van zoveel mogelijk digitale mogelijkheden, maar zijn intern nog georganiseerd op traditionele wijze met interne afdelings- en organisatiegrenzen. Het risico voor dit type bedrijven is dat ze uiteindelijk toch achterblijven, omdat de samenleving – klanten en medewerkers – zich wel verder ontwikkelt en dat ook verwacht van bedrijven en organisaties.

Nederlandse voorbeelden van disruptors

Ook in Nederland hebben we onze eigen ‘disruptors’, zoals het Amsterdamse betaalbedrijf Adyen en Buurtzorg, de thuiszorgorganisatie van Jos de Blok. Een aantal succesvolle digitale transformatie voorbeelden zijn te vinden in de retailsector, waarbij bedrijven zoals bol.com en Coolblue hun bedrijfsmodellen hebben aangepast om online bestellingen en leveringen mogelijk te maken.

Digitale transformatie overheid

Het belang van digitale transformatie ligt in het vermogen van de overheid om efficiënt en vooral effectief te functioneren in een steeds meer gedigitaliseerde wereld. Dit vereist niet alleen up-to-date digitale technologie, maar ook een cultuur van digitale geletterdheid en leiderschap dat digitale ontwikkelingen omarmt. Binnen de overheid zijn er nog niet zoveel voorbeelden van geslaagde digitale transformaties. Digitale transformatie overheid is een hot topic in Nederland.

Een voorbeeld van succesvolle digitale transformatie in de overheidssector is de implementatie van het DigiD-systeem. Dit heeft ervoor gezorgd dat burgers eenvoudig en veilig online kunnen inloggen bij verschillende overheidsdiensten. Dit is een goed voorbeeld binnen de overheid van hoe digitale transformatie de efficiëntie en gebruiksvriendelijkheid in de publieke sector kan verbeteren.

Lees ook de blog over de digitale transformatie van de overheid.

Boeken over digitale transformatie

Lees ook verder over digitalisering en digitale transformatie:

• Digitale transformatie: de introductie
• Digitale transformatie: de definitie
• Wat is het verschil tussen digitale transformatie en digitaliseren?
• Fasen digitale transformatie
• 4 pijlers voor succesvolle digitale transformatie
• ‘Mens is ondergeschoven kindje bij digitale transformatie’
• Meer lezen, luisteren en bekijken over digitale transformatie?